Wednesday, October 28, 2015

«Հիմա երեխաները չեն ենթարկվում իրենց ծնողներին ու շատ ալարկոտ են». Ամենահին գրքի առաջին տողերը

Աշխարհի ամենահին գիրքը գրվել է մ.թ.ա 3350թ.-ին: Այն հայտնաբերվել է եգիպտական Ֆիվա քաղաքում գտնվող բուրգերից մեկում: Կոչվում է «Prisse Papyrus»:  Հետաքրքիրն այն է, որ առաջին տողերը սկսվում են այսպես. «Ցավոք այսօրվա աշխարհը առաջավանը չէ, հիմա երեխաները չեն ենթարկվում իրենց ծնողներին ու շատ ալարկոտ են»: 
  Հայերեն առաջին գրքերը` ձեռագիր մատյանները, ստեղծվել են 5-րդ դարից: Մեզ հասած հայ հնագույն ամբողջական ձեռագիր մատյանը 7-րդ դարի «Վեհամոր Ավետարանն» է: Հայերեն ձեռագիր գրքերը ստեղծվել և ընդօրինակվել են մինչև 18-րդ դարի վերջը` Էջմիածնի, Հաղպատի, Սանահինի, Տաթևի, Գլաձորի, Վանի, Աղթամարի, Կարինի, Բաղեշի, Սսի, Սկևռայի, Լվովի, Կաֆայի և այլ վայրերի գրչության կենտրոններում: 13-14-րդ դարերի ձեռագիր գրքերում են ստեղծվել հայկական մանրանկարչության գլուխգործոցները: Թղթի վրա մեզ հայտնի առաջին հայերեն ձեռագիր գիրքը ընդօրինակվել է 981-ին: Մեզ է հասել շուրջ 25 000 հայերեն ձեռագիր գիրք, տասնյակ հազար ձեռագիր մատյաններ կորել են, ոչնչացվել նվաճողների ձեռքով:
  Հայ առաջին տպագիր գիրքը` «Ուրբաթագիրքը», լույս է տեսել Վենետիկում, 1512-ին` Հակոբ Մեղապարտի ջանքերով: Տպագրության կենտրոններ են դարձել Կ. Պոլիսը, Վիեննան, Մադրասը, Կալկաթան, Ս.Պետերբուրգը, Նոր Նախիջևանը, Աստրախանը, Մոսկվան, Շուշին, Թիֆլիսը, Բաքուն և այլ քաղաքներ: Հայաստանում առաջին տպարանը բացվել է Էջմիածնում, 1771-ին: Հայ հնատիպ (մինչև 18-րդ դարի վերջը) տպագիր գրքերի թիվը հասնում է հազարի, 1801-50-ին հրատարակվել է մոտ 1700 գիրք: 1515-1988-ին ամբողջ աշխարհում տպագրվել է 100 հազար անուն հայերեն գիրք: 
Իսկ աշխարհի ամենածանր գիրքը գտնվում է Բիրմայում, պատրաստվել է քարից, ունի 730 էջ եւ կշռում է 1400 տոննա: 9 տարվա ընթացքում նրա «էջերին» փորագրվել են բուդդայական, փիլիսոփայական բոլոր դրույթներ: 
  Ամենաերկար ու մեծ գրադարանը գտնվում է ԱՄՆ-ում: Դա կոնգրեսի գրադարանն է Վաշինգտոնում: Այնտեղ պահվում է շուրջ 60 միլիոն կտոր գիրք, իսկ գրադարակների ընդհանուր երկարությունը անցոևմ է 450 կմ.ից: 
Աշխարհի ամենաթանկ գիրքը համարվում է Լեոնարդո դա Վինչիի «Լեյտերյանօրենսգիրքը», որը  «Մայքրոսոֆտ» ընկերության հիմնադիր Բիլ Գեյթսը ձեռք է բերել 24 միլիոն դոլարով:
 

Հետաքրքիր փաստեր գրքերի մասին

Թերևս, բոլորին է հայտնի, որ կարդալը զարգացնում է մարդու ինտելեկտն ու նպաստում է մտավոր առողջության պահպանմանն ու լավացմանը:
Ներկայացնում ենք հետաքրքիր փաստեր գրքերի մասին.
1. 1939թ, Էռնեստ Վինսենթի գրած 50.000 բառից բաղկացած վեպում բացարձակապես գոյություն չուներ «e» տառը
2. Շախմատի մասին ավելի քան 20.000 գիրք կա գրված
3. Վիկտոր Հյուգոյի «Թշվառները» ստեղծագործության մեջ 823 բառից բաղկացած նախադասություն կա:
4. ԱՄՆ-ում մեկ վայրկյանում 57 գիրք է վաճառվում
5. Լև Տոլստոյի կինը ստիպված է եղել 7 անգամ արտագրել ամուսնու գրած «Պատերազմ և խաղաղություն» գիրքը
6. Գրամեքենայով գրված առաջին գիրքը Մարկ Տվենի «Թոմ Սոյերի արկածները» վիպակն է
7. Կազանովան իր կյանքի վերջին 12 տարիների ընթացքում գրադարանավար է եղել
8. ԱՄՆ Կոնգրեսի գրադարանում 72.466.926 գիրք կա: